14 juni - Fries Museum op Paad yn Aldebiltsyl
Fan wa bisto ien? Wêr komsto wei? Wie je vandaag bent, is een optelsom vaneen
Lees verderNet als meer plaatsen in Friesland heeft ook Ouwe-Syl een''tichelwerk'' gekend. Dit is een fabriek waar uit klei voornamelijk bakstenen en dakpannen werden gemaakt. Ter hoogte van de boerderij van Watze Bierma (Roodpad) stond de Ouwe-Sylster fabriek.
De grootvader van Watze's opa richtte in 1876 de fabriek samen met broer Kees op. Naast bakstenen en dakpannen maakten de broers ook drainagepijpen en tegels. In hoogtijdagen werkten zo'n twintig mensen van 's morgens vroeg tot 's avonds laat in de fabriek.
De klei werd op pramen van het land gehaald. Op het tichelwerk werd de klei bewerkt tot het de juiste vochtigheidsgraad had. Vervolgens kwam de klei in de ''kuup'' en werd het zeer fijn gemalen.
De aandrijving gebeurde met paardenkracht. De ''anskuver'' ving de klei dan op en bracht het naar de tafel. Daar zat dan de opsteker die er stukken afstak en dit doorschoof naar de ''vormer''.
De afdragers brachten de stenen van de vormer naar ''de plaats'', om daar ongeveer een halve week te drogen. Na het droogproces sneden de vrouwen de steen kantig. De ''hager'' stapelde de stenen in de vorm van hagen op.
Aansluitend kwamen dan matten er over, om ze verder te drogen. Ongeveer 400.000 stenen per keer gingen de oven in.
Rondom de boerderij zijn stukken land ''afgeticheld''. De klei haalde men ook uit de Sûdhoek onder Froubuurt. Door de zware grond kreeg je rode stenen. Van de lichtere grond, onder Ried en Berlikum, kreeg je gele stenen.
De fabriek is in 1919 afgebroken, kort daarop zijn de tichelwerken verdwenen. Een van de oorzaken was de opkomst van de waalsteen. Deze steen was veel harder dan de zachtere steen uit Friesland.
Bovendien ontstond er een vervoersprobleem. De vaarten werden te klein om de drang naar omvangrijker productie aan te kunnen.
In de zomer van 2009 is in de Witte Klok een kleine tentoonstelling gewijd geweest aan dit ''tichelwerk'' en over enige tijd komt er waarschijnlijk weer een, dan meer uitgebreid.
Fan wa bisto ien? Wêr komsto wei? Wie je vandaag bent, is een optelsom vaneen
Lees verderAerden Plaats organiseert op zaterdag 17 mei een middag boogschieten voor jeugd van 10 tot en met
Lees verderRobert van Laar is op zoek naar spelers voor een studentenproductie.
Lees verder